Saint Stanislaus Kostka Parish - Golden Jubilee Yearbook (Brooklyn, NY)

Page 26 text:

Z 1. 0 TY J U B l L E U SZ A Parafii Sw. Stanislawa Kostlrilw 1 Historia Parafii sw. Stanislawa Kostki f 1896-1946 Q Iak juz powiedziano W s1oWie Wstepnym, na schylku zeszlego Wieku rniasto Brooklyn staio sie miejscem osledlenia dla Wielu Polak6W ernigrujq- cych do Ame-ryki. Tu znowu przedewszystkiem dzielnice Greenpoint i Williamsburg ze Wzgledu na Wielkq liczbe swoich zakladow przernyslowych zdawaly sie dawao lepszq sposobnoso do zdobycia chleba. Z biegiem lat powstajq tu jedna za drugq trzy Wlelkie parafie, z ktorych pierwszq byla para- fia sW. Stanislawa Kostki. Zalozycielern jej byl owczesny proboszcz paratii sw. Kazimierza, Ks. Leon Wysiecki. Byl to czlowiek czynu i pracy oraz glebokiej Wiary W powodzenie swletej spraWy, to tez W krotkim czasie pozyskal dla sWojej idei caly szereg rniejscowych obywateli, ktorzy calq duszq poszli mu na re-ke. On to W roku 1896 uzyskuje od Ks. Biskupa rniejscowego pozwo- lenie na zalozenie paratii i sam zostaje jej pro- boszczern. Do licznej grupy tych jego Wspolpracownikow nalezeliz p. Pelagia Balinska, panstwo Fr. Dekarscy, p. Antoni Rojewski, p. Aleksander Schraiber, p. Ian Lukowski, p. Antoni Aleksandrowlcz, p, Aleks- ander Olszewski, p. Mikolaj Torka, p. Adam Gu- towski, p. Franciszek Stachowiak, p. Ian Wajert, p. Michal Taranowski, p. Michal Plechocki i pp. Ian 1 Eleonora Perczyriscy. Do najbardziej czynnych W tej grupie nalezeli p. Pelagia Balinska i pp. Franciszek i Franciszka De- karscy, ktorym tez na tyrn miejscu nalezy sie spe- cjalne Wyszczegolnienie. Pelagia Balinska rodern ze Wsi Tluchowa W zie- mi Plockiej przybyla do Arneryki jeszcze W 1889 r. Z dornu rodzicow Wyniosla piekne cnoty prawdzi- Wej Polki i Wiernej Cory Koscioia. Wsrod organizu- jqcej sie Wtenczas Polonii bierze zywy udziai We Wszystkich zbiorowych poczynaniach przykladem swoirn zaohecajqc mlodych emigrantow do sku- piania sie ko1o paratii, organizowania sie W kluby sarnopornocy, do pracy narodowej. Zacna ta ro- daczka oddala nieocenione uslugi Ks. Wysieckiemu W jego apostolskiej misji zakladania noWej paratii. S. p. Franciszek Dekarski przybyi do Arneryki W r. 1890. Pelen Inloclzienczego zapalu od pierwszj c1'1Wi1i bierze sie do pracy organizacyjnej i spole- cznej Wsrod rodakow. Na Wieso o powstawaniu nowej parafii ze Wszystkiem oddaje sie na uslugi Ks. Wysieckiernu. Nle tylko finansowo Wspiera jak moze szlachetny projekt, ale razem z proboszczem odwiedza Wszystkich Po1ak6W na Greenpoint i Williamsburgu, zachecajac do zapisywania sie do nowej parafii. Dzlelnie pomaga mu W tej zboznej pracy malzonka jego sp. Franciszka Dekarska. Grunt pod nowy kosciol i szkole nalezalo zakupio bez rozglosu, bo dotychczasowi Wlascioiele, zago- rzali lute-ranie, nigdy nie byllby sig zgodzili na sprzedaz ziemi Polakom-Katolikom. Rzqdy zabor- cze przytem szerzyly tu W Arneryce propagande, jakoby Polacy byli rasq nizszq od innych. Grunta nabyto na rogu ulic Driggs i Humboldt i Wpiacono pierwszq rate z sumy 3Sl5,000.00, ale gdy chciano przystqpici do budowy, rozpetal sie prawdziwy hu- ragan protestow, by dzieiu przeszkodzio, Twierdzo- no, ze Polacy niezdolni sq do zebrania zaleglej gotowki i ze budowa Wogole nie dojdzie do skutku. Nie dal sie z tropu zbio Ks. Wyslecki. Zaciqgnql pozyczke, naleznosci calq uregulowal i zabral sie do budowy. Dnia Bgo grudnia, 1896 nastqpilo po- swiecenie tymczasowego kosciola i szkoly Wznie- sionej kosztem 527,000.00 przez budowniczego Wagnera. Urzqdzenia Wewnetrzne pochionely dal- szych S23,000.00. Koszta te Wkrotce pokryto niemal W calosci dzie-ki nadzwyczajnej ofiarnosci parafian i przystqpiono do budowy plebanii. Ale i tu Wy- datek S12,000.00, suma jak na oWe czasy powazna, zostal Wyrownany W ciqgu jednego roku. Na pierwszych budynkach pozostalo dlugu 310,000.00 Gdy W roku 1903 powstaje rnysl budo- Wy obecnego kosciola, nieprzyjaciele Wiary Wyzy- skujq istnienie tego dlugu, by poroznio parafian miedzy sobq i przeszkodzici budowie. Ks. Wysiecki z Wlasnych funduszow splaca owe 310,000 i za- biera sie do dziela. Plany na budowe kosciola opracoWa1 architekt E, Brielrnaier z Milwaukee, Wis. Wykonala je fir- ma Wakeharn ci Mueller z NoWego Yorku. Koszta budowy Wyniosly S69,970.00, koszta urzqdzen We- Wnetrznych S38,721.00. Poswiecenie kamienia We- gielnego nastqpilo 4go pazdziernika 1903 roku. Bylo ono Wspania1q manifestacjq, W ktorej Wysta- pily Wszystkie organizacje koscielne i narodowe z niebyWa1q okazalosciq. Podniosle kazania o po- slannictwie narodu polskiego Wyglosili przy tej okazji ks. biskup McDonnell i znany kaznodzieja ks. F. Baran. Nastepnego roku W dniu 4go listopa- da odbyla sie konsekracja noWego koscioia. ,22...

Page 25 text:

x A 4 if 31 5, 5-ff ..,f ,S Wngtrze Koisciola Interior of St. Stanislaus Kostka Church

Page 27 text:

1 V-Eolinii A JUBILEE s1.smis1auSK0stka13a1fish,jj Po ukonczeniu budowy znaczny bqdzcobqdz dlug W surnie S85,000 Wcale nie przeraza proba- szcza i parafian, bo Wierzq, ze Wspolnyrn wysil- kiern z czasern go splacq i dalej rozbudujq parafie. W Wyczerpujqcej pracy pomagali ks. Wysiec- kiernu rozni ksieza: Ks. P. Basiflski, Ks. Wladyslaw Stes, Ks. Dr. Antoni Lex, Ks. Adolf Swierczynski. Pierwszymi Wikarymi byli Ks. Gerwazy Kubec i Ks. Stanislaw Rysiakiewicz. W dalszyrn ciqgu pra- cowali W paraiii jako wikarzy: Ks. Karol Sarnecki, Ks. Franciszek Wilamowski i inni, ktorych nazwiska podane sq na nastepnych stronicach ksiegi. W roku 1921 spada na parafie Wielkie nieszcze- scie. Pozar niszczy Wnetrze kosciola a zwlaszcza wielki oltarz. Kosztem Sl5,000.00 odrestaurowano swiqtynie i nabyto wspanialy scag1io1a oltarz, ktory jest naszq chlubq do dnia dzisiejszego. I W roku 1922 opuszcza parafie Ks. Leon Wy- siecki a na zyczenie biskupa zarzad jej przechodzi W rece Zgromadzenia Ksiezy Misjonarzy. Sp. Ks. Wysieckiemu, zalozycielowi i niezmordowanernu pracownikowi, parafia sw. Stanislawa Kostki Winna jest Wielki dlug wdziecznosci. Pierwszym proboszczern z rarnienia Zgromadze- nia jest Ks. Antoni Mazurkiewicz. Z dworna dziel- nymi pomocnikami: Ks. W. Ieczrnionka i Ks. I. Pieniqzkiem W krotkim czasie opanowywuje ol- brzymiq juz Wtenczas rnaszyne paratialnq i dziala. Dokonuje remontu zabudowan, sprawia nowe or- gany, dziala1nos6 spoleczna i narodowq, nie m6- wiqc o religijnej, doprowadza do wysokiego roz- woju. Po roku odwolujq go na inne stanowisko, a jego miejsce zajmuje Ks. Pawel Waszko. Praca po- stepuje naprzodz kosciol Wypelnia sie coraz bar- dziej, zycie W towarzystwach sie wzmaga, W szkole coraz Wiecej dzieci i trzeba rnysled o nowyrn bu- dynku dla nich. Ks. Proboszcz zakupuje loty przy Driggs Ave. i Newell St. i zbiera fundusze. Iednak dopiero nastepca jego Ks. jan Pieniqzek realizuje plany. Za niego powstaje Wspanialy gmach z przepieknq halq parafialnq kosztem prze- szlo 6Wier6 miliona dolarow. W 1929 roku Wraca na stanowisko proboszcza Ks. A. Mazurkiewicz. Choc? niebawern nastqpi naj- gorsza W historii kraju depresja, umarza mozolnie znacznq czescf olbrzyrniego dlugu i przez szesci lat dalej prowadzi Boze dzielo. Za jego czasow swia- towej slawy artysta malarz Tadeusz Styka Wyko- nuje dla kosciola naszego obraz sw. Teresy od Dzieciqtka Iezus, W ktorego odslonieciu bral udzial general Haller. Obraz jest podarunkiern Mistrza. W roku 1935 -obejrnuje duszpasterzowanie obec- ny Ks. Proboszcz Iozel, Studzinski. Rozwiqzuje spra- we domu dla siostr nauczycielek przez Wybudowa- nie konwentu przy nowej szkole kosztern 586,000.00 a dawne mieszkanie si6str czesciowo zarnienia na miejsce posiedzen dla towarzystw, czesciowo od- daje do uzytku dla celow spolecznych. Organizuje szkoly szycia i gotowania dla niewiastg za jego czas6W rozwijajq sie: skauting, Cory Zjednoczenia i orkiestra mandolinowa, powstaje Alumnat Szkoly SW. Stanislawa, Komitet Pornocniczy Czerwonego Krzyza, Wreszcie tygoclnik parafialny Patron, ktorego zalozycielern i pierwszymlredaktorem byl asystent parafii Ks. Boleslaw Bielski. Paratia Wzra- sta liczbowo ogromnie, nie Wystarcza jak dawniej pie6 mszy sw. W niedziele, liczba ich dochodzi do osmiu, dwie ostatnie CW dolnyrn i gornym koscielel wypelnione sq po brzegi. W r. 1945 nastepuje zu- pelna restauracja kosciola. Artysta-Inalarz V. Mon- do pokrywa sciany kilkudziesiecioma Wspanialyrni obrazami oraz licznyrni dekoracjarni, Wszystkie ol- tarze zostajq odnowione, caly kosciol wylozony gurnowq podlogq. W lawkach jawiq sie wygodne kleczniki, z sufitow zwisajq ogromne latarnie i pa- jqk, a polyskujqca scaglio1a Wzdluz scian i na filarach nadaje swiqtyni Panskiej charakteru bazy- liki rzyrnskiej. Wszystko to razern z nowyrn syste- mem ogrzewania pochlonelo powaznq surne 50-ciu z g6rq tysiecyp ale ze czasy sq dobre a ludzie je- szcze lepsi, nim ostatni majster Wyniosl z kosciola swojq drabinke, wydatek juz byl w calosci pokryty. Liczba kaplanow zajetych przy parafii doszla do pie-ciug kazdy na powierzonym sobie odcinku, poza konfesjonalem i ambonq, ma tyle zajecia, na ile mu godzin dnia Wystarczy. Na tem konczymy niniejszq historje. Chcielismy skresli6 ja jak najzwiezlej, dlatego poopuszczalisrny wiele nazwisk ksiezy i innych osob zasluzonych kolo parafii, nie uwzglednilisrny historii powstawa- nia towarzystw, rozwoju szkoly itd. Po te Wszystkie rzeczy odsylamy czytelnika do nastepnych stronic, ktore rnniej obciqzone drukiem, zato ilustrowane rnnogirni a pieknymi obrazarni, bedq dla niego wiekszq atrakcjq anizeli ta z koniecznosci nieco su- cha historia.