Saint Stanislaus Kostka Parish - Golden Jubilee Yearbook (Brooklyn, NY)

Page 142 text:

ii J U B I L E U SZ A Parafii Sw. Stanislawa Kostkijllf MALARSTWO KGSCIELNE Kosciol Bozy, ktory od zarania swego istnienia poslugiwal sie Wszelkimi srodkami kultury do sWoich celow, takze na rnalarstwo od pierwszej chWili baczna zwracal uwage. A uczyniwszy Ina- larstwo swojq sluzebnica juz W katakombach, po- tern przez Cale Wieki do ostatnich niemal czasow byl jego Wylacznyrn chlebodawcq i konserwato- rem. Prawda, juz u starozytnych Egipcjan, W In- diach a zwlaszcza u Grekow i Rzymian malarstwo stalo na Wysolcim poziornie, o ile jednak chodzi o nasza ere srnialo mozna powiedziec, ze kosciol Wy- lacznie poslugiwal sie nirn, dostarczal mu motywow i opiekowal sie jego rozwojem przez cale Wieki, tak ze najwieksze na tyrn polu arcydziela pod tyrn czy innyrn Wzgledern sa jego zaslugq. Pierwsze zabytlci rnalarstwa koscielnego i to dosc liczne marny W katakornbach. Sa to freski przed- stawiajace sceny z biblii lub syrnbole. Ale i czysto swieckich obrazow jest pewna liczba. Nie sq to arcydziela W pozniejszyrn znaczeniu tego slowa. Sztuka malarska rozwija sie i upada ze sztukq swieckq uprawiana przez Rzymian owych czasow. Gdy W czwartym Wieku kosciol Wyszedl z ka- takomb a stolicq panstwa rzymskiego zostal Kon- stantynopol, rozpoczela sie i dla rnalarstwa tak zwana era bizantyjska. Splendor dworu cesarskie- go i pewna sztucznosc i cerernonialnosc tej ery odbijajq sie i na malarstwie. Przytern architektura swiatynyowczesnych nakladala pewne Wiezy, ktore sprawily, ze Wielkie dziela owych czas6W IHOQQ nam sie Wydawac dziwacznymi. Mamy tu przede- Wszystkiem cudowne Inozaiki, do dzis dnia za- chowane, rnamy Wspaniale dekoracje i obrazy nasladowane naWet przez Wspolczesnych narn dzisiaj malarzy. Wprawdzie na dluzszy czas obra- zoburstwo osmego i dziewiatego Wieku Wstrzyrna piekny rozwoj sztuki rnalarskiej, ale niebawem poclniesie sie ona na nowo i dzieki wyprawom krzyzowym rozleje sie po calym chrzescijanskim swiecie. Od Wieku dwunastego W architekturze gotyk roz- poczyna Wylqczne niemal swoje panowanie. Ma- larstwo scienne ma tu male pole do popisu, bo sciany poprzerywane sq niezliczonyrni lukarni, fi- lararni i tilarkami, za to okna dostarczajq miejsca na bezcenne Witraze. Katedry francuslcie jeszcze dzis nimi przedewszystkiern Wabiq znaWc6W sztu- ki. Nie Wolno nam takze pominqc rnilczeniem Wspanialych ilustracyj jakimi ozdabiali zakonnicy sWoje ksiegi liturgiczne, biblie i inne dziela reli- gijne. Rownoczesnie a nawet dosc znacznie przedtem We Wloszech rozwija sie sztulca przyniesiona z Bi- zancjum przez uciekinierow przed ikonoklastarni. Mamy tu szlcole Monte Cassino ze swyrni minia- turami, jest pozniej legendarny nieco Cimabue i uczen jego Giotto. Nastepuje szlcola sienenska z Wiellcirn Duccio di Buoninsegna na czele i szkola llorentyfxska W ktorej rnamy Inistrz6W jak Fra An- gelico Masaccio, Filippo Lippi i Boticelli. Wczesny renesans reprezentujq Mantegna, Bellini i Perugino. Nastepuje Wiek XVI, tak zwane Cinque Cento czyli Zloty okres Inalarstwa. Sztulca dochodzi do zenitu doskonalosci. O ile juz poprzednio Wyzbyto sie bizantyjskiego formalizmu i dqzono do nasla- dowania jak najwierniejszego natury, dqznosc ta dochodzi teraz do godnosci prawa a zlqczona z genialnyrn Wykonaniern Wydaje owoce Wiekopo- rnne. Przed nami przesuwajq sie niesmiertelne po- stacie Michala Aniola Buonarotti, Rafaela, Correg- gia i Leonarda Da Vinci. Do szczytu dochodzi sztu- ka malowania farbami olejnymi a kompozycja i bogactwo kolorow nie rnajq sobie rownych. Do poprzednich Wielkich rnistrzow Wnet dolqczy sie szkola Wenecka a jej przedstawiciele to Giorgione, Titian, Tintoretto i Veronese. Na polnocy rnamy szkoly: flamandzkq, W ktorej glownq role graja dWaj Van Eyck'oWie i Roger van der Weyden, oraz szkole niernieckq z Holbeinem i Duerer'ern na cze- le. Na Wysokirn poziomie stoi rnalarstwo W Anglii, a W Hiszpanii Wielki El Greco i Murillo do dzis za- chwycajq nas swoimi dzielarni. Na zierniach polskich rnalarstwo koscielne cie- szylo sie Wielkiem powazaniern poprzez Wszystkie czasy, bo bylisrny przeciez narodern katolickim, budowalismy Wspaniale koscioly i nie szczedzili- smy ofiar na ich ozdobe. Wprawdzie nie mielisrny Leonardow i Buonarottich, przeciez rniasta nasze i Wioski szczycq sie niejednym dzielern pedzla ro- dzimego lub importowanego po kosciolach naszych. Na koniec kilka slow o mistrzu, ktory dokonal odnowienia naszego kosciola a zwlaszcza Wykonal zdobiace go obrazy. Wincenty Mondo urodzil sie We Wloszech W 1894 roku. juz W dwunastym roku 'zycia zapisal sie do krolewskiego instytutu sztuk pieknych W Nea- polu, gdzie tez spedzil calych siedm lat az do Wy- buchu pierwszej Wojny swiatowej. Po Wojnie Wy- ruszyl do Arneryki a osiadlszy W New Haven, Conn., zapisal sie na uniwersytet Yale, na Wydzial sztuk, gdzie tez niebawem poznano sie na jego zdolnosciach, obsypujac go Wszelkiego rodzaju nagrodarni. Rownoczesnie pozostawal W kontakcie z najwybitniejszyrni pracowniarni artystycznyrni W Ameryce, Wykonujqc dla nich rozne zarnowienia. Poza tern byl Wspolwykonawcq Wielu monumen- talnych obrazow W roznych stronach Ameryki jak np. Wielkiego obrazu Wiszacego W Westybulu Radio City Theatre W Nowyrn Iorku, specjalnoscia jednak jego jest dekorowanie kosciolow. Koscioly polskie W Hartford, Conn., New Haven, Conn., Derby, Conn., zeby Wspomniec tylko kilka, ozdobione sa obrazami jego pedzla. Dzialalnosc jego rozciqga sie na Wszystkie niemal Wschodnie stany a W chwi- li gdy to piszerny, mistrz nasz ozdabia olbrzyrniq swiqtynie SS. Piotra i Pawla W Plains, Pa. Pornocnikami p. Mondo sa Antoni Amato i Vito Albanese. Wspaniale dekoracje na scianach i su- ficie to ich dzielo. Obaj pokonczyli Wyzsze szkoly sztulci, pierwszy W Yale University, drugi We Wlo- szech i razern z rnistrzem swoim dzis pracujq nad podniesieniern chwaly Bozej W naszych kosciolach. Panu Mondo i jego pomocnikorn paratia nasza Wyraza najwyzsze uznanie za ich Wspaniale Wy- konczone dzielo. -138-

Page 141 text:

Oc oLnEN Juni LEE sa. Stanislaus Kostka Parish 0? 5 2 5 5 5 5 E 5 s 5 5 2 5 5 5 5 5 5 5 s 2 5 s 5 5 5 5 5 5 2 202102 2-05 '0'-2 '-02'-01 '0'2Q0'2f0202'-0205 -'-01202 2'-0262 M020 202'-02 102 172042702201 S202 IAK NAIOBFITSZEGO BLOGOSLAWTENSTWA BOZEGO NA ZLOTY IUBILEUSZ YY UNION STOP FIRE CORPORATION IGNACY, PAWEL i MACEY NURKIEWICZ, Wlcriciciele Phone TRiang1e 5-9811 125 Ashland Place Brookly -137- n. N. Y. 5 '0'2f0'26W '0'-210'-02'-02G02f0'2'-0'2'0'2 101 0 f0'2L02 2-020022-02 Q02'-02'-0'2 62'-02 2-05202 '-0262 201100262 202022022-02Y0'2'20'2f? 5 5 5 E 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 50

Page 143 text:

0'1'-0'1-0'1f710-'0w01l0N01401'-01101010W20 -01l-01L01'-0'N0v'0'1C-0N?20W01'-0P10N0'0102'02P-0'1f7C-05205204-7201101 205403 '-07'-7 49512947 w0v'-0? VINCENT MONDO and his assistant Anthony Amato COMPLIMENTS OF MONDO STUDIOS 5 VINCENT MONDO 47 Orange Street, New Haven. Conn The renovation ot St. Stanislaus Kostka Church was planned and all the paintings and decorations were executed by Mondo Studios -139- 5 S 9 'A 202'-02 WW 201'-02 102202 2022-02'-01 021-7'-05012-0'4 201102 '0202 011-0f'0'N02'01 01 K-05 F200